Tranh chạm gỗ là gì? Lịch sử ra đời và phát triển của chúng

Tranh chạm gỗ là dòng tranh trang trí nổi tiếng có nguồn gốc từ rất lâu tại Việt Nam. Hiện nay, trên thị trường các dòng tranh chạm gỗ vẫn được khách hàng ưa chuộng và sử dụng rất nhiều.

Trong bài viết này, Sắc Kim sẽ chia sẻ đến bạn tranh chạm gỗ là gì? Lịch sử ra đời và phát triển của dòng tranh này nhé.

Tranh chạmgỗ là gì?

Tranh chạm gỗ là 1 loại hình nghệ thuật điêu chạm đã có từ lâu đời, hình thành rất lâu trong nền văn hóa mỹ thuật Việt Nam. Dù đã có tuổi đời khoảng hàng nghìn năm nhưng dòng tranh nghệ thuật này vẫn được lưu truyền và sử dụng tới tận bây giờ.

Chạm gỗ là nghệ thuật làm tranh sử dụng nghệ thuật điều chạm để tạo hình ảnh trên 1 bản gỗ cỡ lớn. Hiện nay, phương pháp này đang phổ biến ở các nước châu Á đặc biệt là Trung Quốc và Việt Nam.

Tranh chạm gỗ làm từ nghệ thuật điêu khắc gỗ rất độc đáo

Tranh chạm gỗ làm từ nghệ thuật điêu khắc gỗ rất độc đáo

Dòng tranh này có thời gian hoàn thành khá lâu vì rất nhiều chi tiết phức tạp, thông thường quý khách đặt 1 bản tranh chạm gỗ sẽ mất khoảng 5 – 10 ngày mới hoàn thành. Với các bản điêu khắc phức tạp hơn có thể từ 10 – 20 ngày mới hoàn thành tác phẩm.

Tranh có thể làm theo nhiều hình ảnh, nội dung rất đa dạng và phong phú với các chất liệu được lấy từ cuộc sống, văn hóa, văn học thời xưa. Mỗi bức tranh hoàn thành đều mang những ý nghĩa nhất định về đạo đức, lối sống hoặc quan niệm nhân sinh mà người xưa truyền lại. Vì vậy, các nghệ nhân sáng tác bức tranh không chỉ có tay nghề khéo léo mà còn phải có kiến thức về lịch sử mới phác họa đầy đủ ý nghĩa, nội dung bức tranh muốn truyền tải.

Lịch sử hình thành của dòng tranh chạm gỗ

Kỹ thuật chạm tranh gỗ xuất hiện từ những người Babylon và Ai Cập, ban đầu, họ từng làm các con dấu bằng gỗ được khắc trên nền đất sét.

Trung Quốc là 1 trong những quốc gia phát triển mạnh mẽ kỹ thuật chạm gỗ, họ thực hiện kỹ thuật này lên các tảng đá hoặc các loại cây lớn để tạo thành các bức tranh đẹp thời xưa.

Ở Châu Âu, tranh chạm gỗ bắt đầu xuất hiện tại thế kỷ 12 nhưng tới thế kỷ 15 mới bắt đầu thịnh hành ở châu lục này.

Tại Đức, nghệ nhân dùng kỹ thuật chạm gỗ để làm hình ảnh trên các con bài.

Tại Việt Nam, dòng tranh chạm gỗ xuất hiện vào thời Lý vào các bức tranh in kinh Phật. Kỹ thuật chạm gỗ tới thời Hồ Quý Ly đã được sử dụng để làm một số loại tiền.

Những bức tranh chạm gỗ phong thủy được sử dụng nhiều trong văn hóa người châu Á

Những bức tranh chạm gỗ phong thủy được sử dụng nhiều trong văn hóa người châu Á

Dòng tranh chạm gỗ sau hàng nghìn năm phát triển đã trở thành 1 loại hình nghệ thuật vô cùng độc đáo với nhiều ý nghĩa khác nhau. Kiến thức về sản xuất tranh chạm gỗ đã được đưa vào nhiều trường lớp mỹ thuật phương Đông.

Ưu điểm của dòng tranh chạm gỗ là gì?

  • Các chi tiết điêu chạm tinh xảo, phác họa hình ảnh tinh tế và đỉnh cao.
  • Độ bền khi sử dụng lâu dài, có thể bảo quản qua hàng trăm năm nếu chọn chất liệu gỗ tốt.
  • Có độ công phu cao khi thời gian hoàn thành bức tranh khá lâu.
  • Thích hợp trang trí trong nhà trong thời gian khoảng vài chục năm.
  • Nếu chọn loại gỗ tốt thì có thể truyền từ thế hệ này sang thế hệ khác.
Tranh chạm gỗ cần rất nhiều thời gian để hoàn thành

Tranh chạm gỗ cần rất nhiều thời gian để hoàn thành

Các bước làm tranh chạm gỗ

Để hoàn thiện tranh chạm gỗ phải trải qua các bước chế tác công phu và bố cục chặt chẽ. Sau đây là các bước làm tranh khắc gỗ thủ công:

  • Chọn chất liệu gỗ: thường là các loại gỗ không quá cứng để chạm đục. Chọn chất liệu tốt cũng sẽ đảm bảo được độ bền cho sản phẩm.
  • Nghiên cứu mẫu: quý khách cần gửi cho các nghệ nhân hình ảnh cần làm để định hình bố cục, chủ đề cần điêu khắc.
  • Tạo dáng: các khối gỗ thơ sơ ban đầu sẽ dược lựa chọn phù hợp để phù hợp với bản khắc. Sau đó được điêu khắc lồi lõm để tạo nên nhưng nét cơ bản ban đầu cho sản phẩm.
  • Đục vỡ, đục hạ, đục chi tiết để tạo thành những chi tiết sắc nét cho sản phẩm.
  • Gọt, nạo, đánh giấy ráp để tạo thành những chi tiết cho tác phẩm hoàn chỉnh nhất.
  • Sơn màu, sơn bóng: để bề mặt tranh đẹp và có tuổi thọ cao thì đây là bước cuối cùng để hoàn thiện sản phẩm.

Lời kết

Trên đây là khái niệm tranh gỗ là gì cùng các ưu điểm, quy trình làm tranh khắc gỗ. Hy vọng qua bài viết này quý khách sẽ biết thêm những thông tin bổ ích về dòng tranh cực kỳ đặc biệt tại Việt Nam nhé.